Medicijnen voor stijve spieren
Mensen met MS hebben soms last van stijve spieren. Er zijn verschillende medicijnen die hierbij kunnen helpen.
In het kort:
- Er zijn verschillenden medicijnen die kunnen helpen tegen stijve spieren door MS.
- Medicijnen die kunnen werken tegen stijve spieren zijn baclofen, tizanidine, tolperision en dantroleen.
- Baclofen wordt gegeven als pil of pompje. Dit hangt af van hoe stijf de spieren zijn.
- Bij stijve spieren in de armen en benen worden mensen soms behandeld met botox of fenol.
- Voor alle medicijnen is een recept van een arts nodig.
Baclofen
Het medicijn baclofen kan helpen tegen stijve spieren. Baclofen wordt meestal gegeven via een pil. Een behandeling met baclofen maakt je misschien slaperig of misselijk. Om dit middel te krijgen heb je een recept nodig van een arts.
Wanneer de spieren heel erg stijf zijn, kan iemand een pompje krijgen met het medicijn baclofen. Dit pompje wordt door een arts onder de huid van de buik geplaatst. Het medicijn komt in de vloeistof rond het ruggenmerg. Dit gebeurt via een dun slangetje dat in de rug zit. Op deze manier komt het medicijn snel en direct op de juiste plek in het lichaam. Ook heeft iemand minder last van bijwerkingen. Het is wel belangrijk dat het pompje goed wordt onderhouden.
Het gebruik van een pompje is vaak handig voor mensen met MS die in een rolstoel zitten, en last hebben van stijve spieren. Door de behandeling kunnen zij beter zitten in een rolstoel of liggen in bed en gaat het dagelijkse leven makkelijker.
Tizanidine en tolperison
Een ander medicijn dat kan helpen tegen stijve spieren is tizanidine. Tizanidine wordt als pil gegeven. Bijwerkingen van tizanidine zijn bijvoorbeeld moeheid, een droge mond, buikpijn, duizeligheid en slaperigheid. Daarnaast kan tizanidine de spieren juist te slap maken. Ook voor tizanidine heb je een recept van een arts nodig. Een nadeel van tizanidine is dat het vaak slecht leverbaar is door de apotheek.
Het medicijn tolperison wordt gegeven als pil en kan ook spierkrampen verminderen. Van tolperison kan je moe worden, buikpijn of diarree krijgen en misselijk worden. Ook kan tolperison de slaap verstoren. Daarnaast kan tolperison voor spierpijn of zwakke spieren zorgen. Voor tolperison heb je ook een recept van een arts nodig.
Dantroleen
Wanneer de hierboven genoemde medicijnen niet goed genoeg werken wordt soms het medicijn dantroleen gegeven tegen stijve spieren. Dantroleen is een pil en heeft bijwerkingen zoals moeheid, slaperigheid en zwakke spieren. Maar dantroleen heeft soms ook ernstige bijwerkingen. Bijvoorbeeld schade aan de lever. Daarom geven artsen liever een ander medicijn.
Botulinetoxine en fenol
Bij stijve spieren in de armen of benen worden mensen met MS soms behandeld met botulinetoxine (botox) in de spier die het meest stijf is. Deze behandeling wordt altijd gecombineerd met actieve oefentherapie, zoals bewegingsoefeningen. Eerst onderzoekt de arts welke spier behandeld moet worden. Daarna spuit de arts een klein beetje botulinetoxine in de juiste spier. Vaak worden meerdere spieren behandeld. Dan krijg je meerdere prikken. Als deze behandeling goed werkt, wordt deze ongeveer elke 3 maanden herhaald.
Een andere mogelijkheid is het gebruik van het medicijn fenol. De arts blokkeert met dit medicijn een zenuw die een spier aanstuurt. Hierdoor wordt de spier minder stijf. Soms doet de arts eerst een proefbehandeling met een verdovingsmiddel, zoals marcaïne. Dit helpt om te controleren of de juiste zenuw is geraakt.
Cannabis
Soms helpt cannabis of een cannabisproduct tegen zwakke of stijve spieren. Cannabis bevat werkzame stoffen, zoals CBD en THC. Een arts kan medicinale cannabis voorschrijven. Bijvoorbeeld THC olie. Maar dit wordt meestal niet betaald door de zorgverzekering. Cannabis wordt meestal gerookt of gebruikt als thee. Maar er bestaat ook een spray met cannabis die je onder de tong de tong spuit. Een spray met cannabis werkt het best wanneer je het samen met andere medicijnen krijgt. Je moet deze spray zelf betalen. Voor een spray met medicinale cannabis heb je een recept nodig van een arts.
Artikel met medewerking van:
- drs. Luuk van Rooij - neuroloog, Maasstad Ziekenhuis
- dr. Diana Oosterveer - revalidatiearts, Basalt Revalidatie
- dr. Erwin Hoogervorst - neuroloog, St. Antonius Ziekenhuis
Experts dragen bij aan betrouwbare informatie op MS.nl.
Lees meer over hoe we als redactie keuzes maken.
Laatst bijgewerkt op: 18 november 2025