Rituximab (Mabthera, Rixathon, Ruxience, Truxima) bij MS

Voor wie? 

Rituximab is een medicijn dat ooit bedoeld was voor bepaalde soorten reuma. Tegenwoordig kunnen neurologen het ook voorschrijven als hoogeffectief medicijn om MS, multiple sclerose, te remmen. Het is een behandeling van relapsing remitting MS (RRMS). De arts kan dit voorschrijven als de MS erg actief is of als minder sterke medicatie onvoldoende helpt. Dat is wanneer er veel ontstekingen zijn. Rituximab is nog niet opgenomen in de richtlijn voor neurologen. Het lijkt erop dat het medicijn ongeveer hetzelfde werkt als ocrelizumab, ublituximab en ofatumumab. Maar dit is nog niet op eenzelfde manier onderzocht. Hier wordt nu veel onderzoek naar gedaan. 

Hoe werkt rituximab?

Rituximab remt het afweersysteem. Bij MS valt het afweersysteem het eigen lichaam aan. Er ontstaan ontstekingen in het centrale zenuwstelsel. Door een deel van het afweersysteem te remmen ontstaan er minder snel ontstekingen. Het aantal schubs kan hierdoor afnemen. Ook kan het middel het aantal nieuwe ontstekingen verminderen. 

Hoe gebruik je rituximab?

Een verpleegkundige dient het medicijn toe met een infuus. Een infuus is een naald met een slangetje eraan waardoor de vloeistof het lichaam in druppelt. De behandeling met het infuus duurt meestal maximaal 1,5 uur. Het infuus wordt iedere 6 maanden herhaald. 

Bijwerkingen van rituximab

Medicijnen hebben vaak bijkomende effecten. Dit worden ook wel bijwerkingen genoemd. Sommige mensen hebben veel bijwerkingen bij een bepaald medicijn. Anderen hebben er bijna geen last van. Na de toediening van rituximab via het infuus blijf je nog een paar uur in het ziekenhuis. Zo kan de arts of verpleegkundige kijken hoe het lichaam reageert op het medicijn. Denk bijvoorbeeld aan:

• een heftige reactie van het lichaam op het infuus, zoals koorts, hoofdpijn, misselijkheid of huiduitslag
• meer kans op infecties, zoals verkoudheid, griep of een infectie van de luchtwegen 

Bijwerkingen verminderen met andere medicijnen

Voor het infuus met rituximab krijgt je andere medicijnen. Deze middelen voorkomen of verminderen de bijwerkingen van rituximab. Bijvoorbeeld een heftige reactie van je lichaam op het infuus. Ook krijg je medicijnen die infecties tegengaan en een medicijn tegen allergie. Soms krijg je ook nog medicijnen om koorts te verlagen. 

Wanneer kan iemand geen rituximab gebruiken?

In sommige gevallen kan je geen infuus met rituximab krijgen. Bijvoorbeeld als je ziek bent. Of als je jonger dan 18 jaar bent. Of als je de laatste 4 weken een bepaalde vaccinatie hebt gehad die niet samengaat met het infuus. Voor een infuus met rituximab wordt altijd bloedonderzoek gedaan. Ook hieruit kan blijken dat rituximab niet veilig is in je situatie. Een MS-zorgverlener kan hier meer over uitleggen. 

Overleg met de zorgverlener 

Op de volgende momenten is het goed om contact op te nemen met de arts of MS-verpleegkundige: 

• als je naast rituximab andere medicijnen wilt gaan gebruiken
• als je bijwerkingen krijgt
• als je een infectie krijgt
• als je wilt stoppen met het gebruik van dit medicijn
• als je zwanger bent of zwanger wilt worden 

Vaak neemt een zorgverlener belangrijke voorwaarden met je door voordat je rituximab krijgt. 

Wanneer welk medicijn? 

Er zijn veel medicijnen beschikbaar om MS te remmen. Welk medicijn is het meest geschikt voor jou? Hier zijn enkele vragen om over na te denken bij het maken van een keuze: 

• Kijk goed naar de bijwerkingen van elk medicijn. Welke bijwerkingen vind je erg? En welke minder erg?
• Bedenk hoe jij het medicijn het liefst wilt nemen. Pillen, injectie of infuus? Pillen slik je bijvoorbeeld elke dag of om de dag, of nog minder vaak. Voor een infuus moet je naar het ziekenhuis, voor een injectie soms ook. 
• Heb je problemen met bijvoorbeeld je hart of nieren? Dan kun je sommige medicijnen niet gebruiken. 
• Wil je zwanger worden of borstvoeding geven? Ook dan kun je sommige medicijnen niet gebruiken.