Doe ik wel genoeg? - Reflectie na onze podcast over zingeving

"Hoe vond je dat het ging?" vroeg Nick na afloop van onze podcast over zingeving.
"Niet zo heel goed," moest ik toegeven.

Dat was niet wat ik had verwacht te zeggen. We hadden net een half uur gepraat over hoe we nieuwe zingeving vonden na stoppen met werken door MS. Over Stichting MS in Beeld, mijn nieuwe 'werk'. Over hoe ik mijn kernidentiteit behouden had: uitleggen, onderwijzen, mensen helpen.

Maar ergens tijdens die opname verschoof het gesprek. Van "zo vond ik nieuwe zingeving" naar "is het wel genoeg?"

De ironie: een podcast opnemen over zingeving vinden, terwijl ik juist worstelde met te weinig tijd voor datgene wat mij zingeving geeft. Het is al een paar weken extra druk door de knie-operatie van mijn vrouw. Taken die zij normaal doet, vielen nu bij mij. Op zich allemaal kleine dingetjes, maar opgeteld vreten ze tijd en energie. En ik merk sinds mijn MS dat ik mentaal minder flexibel ben in het spontaan aanpassen van mijn planning.

Tussen die drukte werk ik aan een filmpje over erfelijkheid, schrijf ik artikelen voor de MS vereniging, beantwoord ik vragen van medepatiënten. Alles om meer mensen te helpen. Maar die vraag bleef hangen: is het wel genoeg?

Vergelijking

Soms scroll ik door LinkedIn. Oude collega's die professor worden, papers publiceren, onderzoekssubsidies krijgen. Die carrière maken.

En ik? Ik werk aan één filmpje. Al maanden.

Ik ben niet jaloers, zei ik in de podcast tegen Nick. Toch klopt dat maar voor een deel. Ik ben niet jaloers op hun titels of salaris, maar ik ben soms wel jaloers op alles wat ze kunnen bereiken. Op die ogenschijnlijk oneindige energie. Op het feit dat ze 's ochtends naar hun werk gaan zonder eerst te moeten beslissen: heb ik genoeg energie voor vandaag?

Ik weet dat die vergelijking oneerlijk is. Zij hebben geen MS. Zij hoeven niet te kiezen tussen energie voor werk en energie voor hun gezin. Maar toch klinkt er dan soms een stemmetje in mijn hoofd: “Moet ik niet meer doen?”, "Je zou zoveel meer mensen kunnen helpen als je harder werkte." "Mensen wachten op je." "Zo lang jij dat filmpje niet klaar hebt, zitten mensen met onbeantwoorde vragen."

En objectief gezien doe ik hartstikke veel: Ik schrijf artikelen voor MenSen (het tijdschrift van de MS vereniging), blogs, maak filmpjes, podcasts. Ik help mensen met MS waar ik maar kan. Daarnaast zorg ik voor mijn gezin.

Maar dat stemmetje blijft maar zeuren: is het genoeg?

Donkere wolk

Op sommige dagen – te weinig slaap, te veel stress, te weinig tijd voor mezelf – merk ik dat mijn hoofd in overload gaat. Dan voel ik me neerslachtiger. Een beetje depressief zelfs. Dan kan ik dingen niet goed afwegen. Alles voelt te veel en tegelijk te weinig.

Gelukkig trekt die wolk op. Extra rust, bijslaap, praten over wat me bezighoudt, sporten, afleiding zoeken. Het helpt.

Maar de onderliggende vraag blijft: doe ik wel genoeg?

Oscilleren

Voor de podcast had ik onderzoek gedaan naar het 'Dual Process Model' van Stroebe en Schut. Het gaat over hoe mensen rouwen door te oscilleren tussen verliesgericht (verdriet over wat je kwijt bent) en herstelgericht (vooruitkijken, nieuwe dingen doen). Wat gezond is, is dat je heen en weer beweegt tussen beide.

En misschien hoort dit wel bij die oscillatie.

Wanneer ik op LinkedIn scroll en denk "ik doe te weinig" - dat is verliesgericht. Ik rouw om wat ik kwijt ben: die energie, die mogelijkheden.

De momenten dat ik een reactie lees onder een video of een donatie ontvang - dat is herstelgericht. Dan zie ik wat ik wél doe, wat wél lukt en hoe het mensen helpt.

De vraag blijft

Doe ik wel genoeg?
Ik heb nog steeds geen antwoord.

Misschien is het antwoord wel dat er geen antwoord is. Dat die vraag er altijd blijft. Na 2 jaar, na 11 jaar, na 16 jaar – zoals iemand me vertelde die nog steeds worstelt met diezelfde vraag.

Wat ik wel weet: vergelijken helpt niet. Met vroeger, met anderen, met een idee van 'normaal' dat niet bestaat.

Misschien is dat wel de les. Niet dat ik een antwoord heb gevonden, maar dat ik de vraag mag blijven stellen. Dat oscilleren tussen "dit is niet genoeg" en "dit is genoeg" - dat is blijkbaar het nieuwe normaal.

Dus doe ik wel genoeg? Ik weet het niet.

Maar ik ga door. In mijn eigen tempo. Met soms die irritante stem in mijn achterhoofd.

En als ik een compliment lees onder een nieuwe video, of de stichting een donatie ontvangt, dan schijnt de zon in mijn hoofd en denk ik: dit is genoeg!

Herken je dit? Die vraag of je wel genoeg doet? Die vergelijking met vroeger of met anderen? Hoe ga jij daarmee om? Laat het me weten in de reacties.