Heeft de menopauze invloed op het verloop van MS?

In het kort:  

• Onderzoekers weten niet wat de invloed is van de menopauze op het verloop van MS.
• In dit onderzoek keken wetenschappers of de menopauze zorgt voor meer lichamelijke problemen en verergering van MS.
• Ze gebruikten gegevens van 1468 vrouwen met RRMS uit 8 Australische onderzoekscentra, verzameld tussen 2018 en 2021 via de MSBase-databank.
• De resultaten lieten zien dat de menopauze geen risico is voor het krijgen van meer lichamelijke problemen of achteruitgang van MS.
• De kans op achteruitgang bij MS was groter als iemand MS op latere leeftijd had gekregen, al langer ziek was of een hoge eerste EDSS-score had.

Wat is de achtergrond van het onderzoek? 

Net als andere vrouwen, komen vrouwen met MS rond hun vijfenveertigste jaar in de menopauze.  Dat is de periode waarin iemand 12 maanden lang geen menstruatie meer heeft gehad. Meestal gebeurt dit tussen 45 en 55 jaar. Tijdens de menopauze maken de eierstokken minder hormonen aan. Bijvoorbeeld oestrogeen en progesteron. Op dit moment weten onderzoekers niet of de menopauze invloed heeft op het verloop van MS.  

Wat is het doel van het onderzoek? 

Resultaten van eerdere studies over de invloed van de menopauze op MS verschillen vaak. Sommige onderzoeken lieten zien dat vrouwen met MS meer lichamelijke beperkingen kregen na de menopauze. Andere onderzoeken zagen dit niet. In dit onderzoek keken wetenschappers of de menopauze zorgt voor meer lichamelijke problemen bij vrouwen met RRMS. Ook keken ze of RRMS kan overgaan in een progressieve vorm, SPMS SPMSAfkorting van: secundair progressieve multiple sclerose. Een vorm van MS waarbij klachten langzaam erger worden. Er zijn bijna geen schubs en herstelperioden meer. SPMS komt vaak na RRMS. .  

Hoe is het onderzoek uitgevoerd? 

De wetenschappers deden twee onderzoeken naar de invloed van de menopauze bij vrouwen met RRMS: 

1. In het eerste onderzoek vergeleken de onderzoekers vrouwen voor de menopauze met een groep vrouwen na de menopauze. Ze keken welke groep meer kans had op achteruitgang van MS. Ze keken hierbij naar confirmed disability progression. Kort: CDP. Dit betekent dat iemand met MS slechter wordt in dingen doen. Bijvoorbeeld lopen of bewegen. De onderzoekers keken hoe lang het duurde voordat vrouwen meer beperkingen kregen of SPMS ontwikkelden. En of de menopauze dit risico vergrootte. Ze keken hierbij ook naar de leeftijd, hoelang iemand MS had, ziekteduur, de eerste EDSS-score EDSS-scoreAfkorting van: Expanded Disability Status Scale. Een manier om beperkingen van MS te meten. De EDSS-score meet bijvoorbeeld je spierkracht en hoe goed je in evenwicht kan blijven. en de behandeling die iemand kreeg. Ze gebruikten hiervoor een speciale rekenmethode.
2. In het tweede onderzoek keken de onderzoekers of de EDSS-score veranderde bij vrouwen voor en na de menopauze. Ze keken of de menopauze te maken had met het sneller achteruitgaan van de gezondheid van vrouwen met RRMS. Ze gebruikten een methode die veranderingen per persoon door de tijd volgt. 

De wetenschappers gebruikten voor deze twee onderzoeken de gegevens van 1468 vrouwen met RRMS. Deze gegevens gingen over vragenlijsten die de vrouwen hadden ingevuld tussen 2018 en 2021 over hun gezondheid en de menopauze. De gegevens kwamen uit 8 Australische onderzoekscentra via de MSBase-databank. De onderzoekers haalden de gegevens uit de MSBase op 1 juli 2023.  

Voor deelname moesten de vrouwen: 

• RRMS hebben en ouder zijn dan 18 jaar
• voor het eerste onderzoek minstens 3 keer hun EDSS-score hebben laten meten
• voor het tweede onderzoek minstens 1 keer hun EDSS-score hebben laten meten en bekend zijn wanneer ze de menopauze kregen

Wat kwam er uit het onderzoek? 

De onderzoekers vonden een aantal belangrijke dingen in het eerste onderzoek: 

• Bij vrouwen die nog niet in de menopauze waren, kreeg ongeveer 31 procent meer lichamelijke beperkingen. Ongeveer 8 procent kreeg SPMS.
• Bij vrouwen die in de menopauze waren kreeg ongeveer 57 procent meer lichamelijke beperkingen. Ongeveer 25 procent kreeg SPMS.
• De onderzoekers keken ook naar de leeftijd, hoelang iemand MS had, de ziekteduur, de eerste EDSS-score en de behandeling die iemand kreeg. Ze vonden dat de menopauze het risico op CDP of SPMS niet vergroot.
• Een hogere leeftijd bij het vaststellen van MS, een langere ziekteduur en een hogere begin EDSS- score zorgden wel voor een groter risico op achteruitgang.
• De behandeling met hoogeffectieve medicatie vertraagde de achteruitgang.  

In het tweede onderzoek zagen de onderzoekers het volgende: 

• Voor de menopauze nam de EDSS-score gemiddeld 0,06 punten per jaar toe.
• Na de menopauze nam de score gemiddeld 0,10 punten per jaar toe.
• Dit verschil was niet groot genoeg om te zeggen dat de menopauze invloed had op hoe snel MS achteruitging.
• Alleen de ziekteduur had invloed op hoe snel beperkingen van MS toenamen. En op een verandering van de EDSS-score.  

Wat is de conclusie van het onderzoek? 

Eerdere onderzoeken lieten soms zien dat de menopauze invloed kan hebben op MS. Uit dit onderzoek kwam naar voren dat de menopauze geen invloed had op het slechter worden van de gezondheid. Of het krijgen van SPMS.  Onderzoekers denken dat de verschillen tussen studies kunnen komen door de methode die wetenschappers gebruiken. Of door verschillende dingen waar onderzoekers naar kijken tijdens het onderzoek. Het is daarom belangrijk dat er meer onderzoek wordt gedaan, zodat duidelijker wordt welke onderzoeksmethoden het beste gebruikt kunnen worden. En om beter te begrijpen of de menopauze en het verloop van MS met elkaar te maken hebben.  

Wat betekent dit voor mij? 

Het is niet duidelijk of de menopauze invloed heeft op het verloop van MS. De menopauze zelf kan wel zorgen voor verschillende klachten. Bijvoorbeeld opvliegers, slaapproblemen of vermoeidheid.   Heb je zelf MS? En ben je in de overgang? Ga dan naar een van de gesprekken in de community op MS.nl. Bijvoorbeeld Overgang en opvliegers en ms. Het kan fijn zijn om hierover met anderen te praten.