De MS onderzoeksdagen zijn een mooie kans voor jonge onderzoekers die werken aan een betere toekomst voor mensen met MS. Ze kunnen hun onderzoek delen met collega's uit het MS-werkveld en nieuwe inspiratie opdoen. Dit jaar kregen maar liefst 2 onderzoekers een prijs voor het beste proefschrift: Aletta van den Bosch van het Nederlands Herseninstituut en Rozemarijn Mattiesing van het MS Centrum Amsterdam.
Voor het eerst werd er onderscheid gemaakt tussen twee categorieën: ‘Onderliggende mechanismen’ en ‘Behandeling & zorg’. Binnen deze thema’s zijn hun proefschriften als bijzonder waardevol en invloedrijk beoordeeld voor het MS-veld. In De Nieuwe Liefde in Amsterdam presenteerden Aletta en Rozemarijn hun veelbelovende onderzoek.
Microgliacellen onder de loep
Aletta verdiepte zich in de rol van microgliacellen. Dit zijn de afweercellen van onze hersenen. Ze onderzocht hoe deze zich gedragen op plekken waar MS-schade zich opstapelt. Deze plekken heten laesies. Ze ontdekte dat microglia zich anders gedragen in laesies die aan het herstellen zijn dan laesies waar de schade juist toeneemt. Wat hierbij opviel: ijzer. De manier waarop microgliacellen ijzer verwerken, lijkt invloed te hebben op de ontwikkeling van een laesie. Een belangrijke bevinding. IJzer kan mogelijk helpen om ziekteactiviteit in een vroeg stadium op te sporen.
De voorspellingen van hersenscans
Rozemarijn analyseerde hersenscans van mensen in een vroeg stadium van MS. Kort nadat deze mensen waren gestart met een ontstekingsremmende behandeling. Ze keek of veranderingen op de scans iets konden zeggen over het latere ziekteverloop. Bijvoorbeeld hersenkrimp en groeiende laesies. En dat bleek het geval. Mensen die al vroeg tekenen van hersenkrimp vertoonden, hadden 5 jaar later meer klachten dan degenen bij wie de vroegtijdige hersenkrimp uitbleef. Ook mensen waarbij laesies al vroeg groeiden, zag Rozemarijn vaker terugvallen. Zij hadden ookverdere hersenschade. Deze inzichten geven artsen waardevolle handvatten om sneller in te schatten of een behandeling aanslaat. En waar nodig de behandeling op tijd bij te sturen.
Prijzen voor scherpe inzichten
De MS-onderzoeksdagen werden feestelijk afgesloten met de uitreiking van de prijzen voor de beste mondelinge en posterpresentatie. Mirjam Koster van het MS Centrum Noord Nederland won de prijs voor haar indrukwekkende presentatie. Haar onderzoek viel op door de innovatieve aanpak en haar krachtige manier van presenteren. Ze onderzoekt hoe cellen met elkaar communiceren bij het ontstaan en uitbreiden van MS-laesies. Ze ontdekte een nieuw type microgliacel aan de rand van laesies. Hiervoor gebruikte ze slimme combinaties van analysemethoden voor het meten van gen-activiteit in cellen. Dit type microgliacel is mogelijk heel belangrijk bij de groei van MS-laesies.
Celonderzoek in 3D-model
De posterprijs ging unaniem naar Juliët van Iersel van het MS Centrum Amsterdam. Tijdens de posterwalk overtuigde ze met een heldere uitleg en een sterk visueel ontwerp. In haar onderzoek bestudeert ze hoe ontstekingen de werking van microgliacellen beïnvloeden. Dit doet ze in een geavanceerd model, gebaseerd op menselijke stamcellen. Ze vergelijkt hoe deze cellen reageren in een omgeving die lijkt op de witte en grijze stof van de hersenen. Dit geeft heel belangrijke kennis om de ontwikkeling van MS beter te begrijpen.