Littekens in de hersenen starten mogelijk met ophoping van microglia

In het kort 

• Onderzoekers gebruikten de Nederlandse Hersenbank om laesies in het brein beter te begrijpen 
• 64% van de hersen donoren hadden ophopingen van afweercellen in de hersenen 
• Littekens in de hersenen bij MS beginnen mogelijk met deze kleine ophopingen 
• Beter begrijpen hoe littekens in de hersenen ontstaan kan voor nieuwe behandeling van MS zorgen 

Ophopingen van afweercellen 

Littekens van schade aan zenuwen in het ruggenmerg en de hersenen zijn een kenmerk van multiple sclerose, MS. Ze zijn zichtbaar op een MRI-scan. Hoe deze littekens ontstaan, is onduidelijk. Mogelijk zijn hier microglia bij betrokken. Dit zijn afweercellen die voorkomen in het centraal zenuwstelsel. Hun taak is om de hersenen te beschermen tegen infecties. Bij sommige aandoeningen, zoals bij MS en beroerte, vormen deze cellen ophopingen in het zenuwstelsel. Maar bij een beroerte komen er geen littekens in de hersenen. Wetenschappers onderzochten wat ervoor zorgt dat dit bij MS wel gebeurt.  

Onderzoek van donorhersenen 

De onderzoekers bestudeerden de hersenen van 167 donoren met MS. 64% van de donoren met MS hadden ophopingen van microglia. Deze groep had ook meer littekens in de hersenen en meer tekenen van actieve ontstekingen dan de groep zonder ophopingen van microglia. 

Verschil MS en beroerte 

De onderzoekers vergeleken microglia in hersenweefsel van mensen met MS met die in hersenweefsel van mensen die een beroerte hebben gehad. De ophopingen zijn bij MS en beroerte ongeveer even groot. De wetenschappers zagen dat de ophopingen afweercellen bij een beroerte niet zorgen voor littekens in de hersenen.  

Verder viel op dat ophopingen van afweercellen bij MS: 

• vaker voorkomen 
• soms veel ontstekingsgenen bevatten 
• genen bevatten die belangrijk zijn bij afbreken en verwerken van vetten. Myeline bevat veel vet. 
• vaker in de buurt zitten van zenuwen met beschadigde myeline 
• zeer gevoelig voor ontstekingen kunnen worden. Dit zorgt voor meer schade aan omliggend weefsel. En daardoor voor meer ontstekingen. Dit kan uiteindelijk leiden tot littekens. 

Ophopingen van gliacellen hebben de neiging om littekens te vormen 

Onderzoekers hebben aangetoond littekens in de hersenen van mensen met MS kunnen beginnen met ophopingen van afweercellen. De actieve microglia in deze ophopingen zorgen voor schade aan de omliggende zenuwcellen. De onderzoekers gaan nu het afweersysteem in de hersenen verder bestuderen. Ze willen de vroege afbraak van hersencellen beter begrijpen. Hopelijk zal dit ervoor kunnen zorgen dat de ontwikkeling van nieuwe littekens voorkomen wordt. 

Dit onderzoek is gedaan met geld van Stichting MS Research in samenwerking met MoveS. 

De redactie selecteert wetenschappelijke artikelen over MS-onderzoek samen met ervaringsdeskundigen en inhoudelijke experts, en vertaalt de resultaten naar goedlopende artikelen. > Meer over Onderzoek op MS.nl