Omgaan met seksuele problemen
MS kan seksualiteit op verschillende manieren lastig maken. Wat kun je zelf doen om met seksuele problemen om te gaan? Hier lees je tips.
In het kort
- Seksuele problemen kunnen verschillende oorzaken hebben. Bijvoorbeeld door MS zelf, klachten van MS en bijwerkingen van medicijnen.
- MS-zorgverleners, zoals de seksuoloog, kunnen je hierbij helpen.
- Er zijn ook verschillende dingen die je zelf kunt uitproberen. Zoals een goede voorbereiding en aanpassingen voordat je intiem wordt.
Kijken wat nog wel kan
Er kunnen verschillende redenen zijn waarom je met MS op een andere manier seks hebt dan je deed, hoopte of verwachtte. Bijvoorbeeld omdat het vermoeiender is, je bepaalde standjes niet meer kunt doen, pijn hebt of angst, of gevoelsproblemen. Hier mag je je verdrietig en boos over voelen. Het kan een tijdje duren voordat je gewend bent aan nieuwe manieren om seks te hebben. Daarnaast is het belangrijk om te kijken wat je nog wel fijn vindt en waar je plezier en verbinding door kunt voelen. Er zijn 3 belangrijke onderdelen in dit proces:
- Acceptatie. Acceptatie betekent dat je accepteert dat bepaalde dingen anders, minder of niet meer mogelijk zijn. Geef aandacht aan verdriet, rouw en boosheid om wat er niet meer is.
- Adaptatie. Dit betekent uitzoeken wat er nog wel kan. Probeer open te staan voor nieuwe ervaringen. Het is niet erg als dit niet in 1 keer lukt. Humor helpt bij het uitproberen van nieuwe dingen.
- Compensatie. Dit betekent dat je sommige dingen anders moet doen waardoor je weer plezier kunt hebben aan seks. En zodat je weer kunt genieten van je lijf, met of zonder partner.
Wat kun je doen bij minder zin in seks?
Zoek uit waardoor je minder zin hebt in seks. Is de oorzaak lichamelijk, psychisch of zijn er relatieproblemen? Deze oorzaken hebben vaak invloed op elkaar. Daarnaast is het oké om niet altijd zin te hebben in seks. Het is goed om uit te zoeken wat nog wel gaat en fijn voelt, zoals zoenen, jezelf of je partner strelen, masseren en knuffelen. Heb je een partner? Praat hier dan ook over met elkaar en vraag ook hoe de ander het ervaart.
Wat kun je doen als je pijn hebt bij de seks?
Pijn bij het vrijen of masturberen kan komen door zenuwpijn, droogheid van de vagina, gespannen spieren in het bekkengebied, problemen met je relatie of door psychische problemen. Het is belangrijk om pijn serieus te nemen. Stop daarom met masturberen of seks met je partner wanneer je pijn krijgt. Heb je seks met een partner? Dan is het belangrijk om te bespreken wat wel en niet goed voelt. Onderzoek samen of alleen wat de oorzaak is van de pijn. Een seksuoloog kan je hierbij helpen.
Omgaan blaas- en darmproblemen tijdens de seks
De angst om tijdens het vrijen urine of ontlasting te verliezen kan de zin in seks verminderen. Tips die hierbij kunnen helpen zijn:
- Maak het probleem bespreekbaar met je partner. Ongelukjes kunnen gebeuren.
- Ga van tevoren naar de wc. Of tussendoor als dit nodig is en je je hier onzeker over voelt.
- Leg iets neer wat vocht kan opvangen. Er zijn speciale onderleggers voor in bed, zacht maar met een waterdichte laag. Deze zijn te koop bij de thuiszorgwinkel.
- Bij fecale incontinentie kun je je poep niet goed ophouden. Een anaaltampon kan dan helpen.
- Vraag hulp aan een verpleegkundig specialist continentie. Dit is een zorgverlener die veel weet over het niet kunnen ophouden van poep en plas.
- Het is ook goed mogelijk om seks te hebben met bepaalde katheters. Leeg de opvangzak van tevoren en plak alles goed vast met tape. De druk op de katheter kun je verminderen door zijlings (lepeltje-lepeltje) te vrijen.
Wat kun je doen bij gevoelsproblemen?
Gevoelsproblemen kunnen ontstaan doordat signalen tussen bijvoorbeeld de huid en de hersenen niet meer goed worden doorgegeven. Bij een verminderd gevoel in de penis of vagina heb je soms meer directe seksuele stimulatie nodig om zin te krijgen in seks en seksueel opgewonden te raken. Bijvoorbeeld een vibrator of andere seksspeeltjes. Deze kunnen voor mannen en vrouwen helpen. Probeer verschillende dingen uit, zoals harde of zachte aanraking, massage of andere aanrakingen om te ontdekken wat prettig aanvoelt en wat niet. Dit kun je bij jezelf of bij elkaar doen.
Zorg voor afwisseling
Probeer ook welk tempo fijn is. En neem hier de tijd voor. Sommige mensen met MS raken opgewonden van snelle bewegingen. Andere mensen vinden langzame stimulatie fijn. Geslachtsdelen kunnen ook juist gevoeliger worden bij MS. Dan kun je zachte aanrakingen aanhouden en vaak afwisselen. Blijf met partner praten over wat je voelt (of juist niet voelt) en ervaart bij de seks. Ontdek alleen of samen wat goed voelt en niet.
Wat kun je doen bij problemen met beweging en vermoeidheid?
Door vermoeidheid, problemen met bewegen, spierzwakte en spierstijfheid kunnen sommige standjes te vermoeiend zijn. Of ze zijn helemaal niet meer mogelijk. Ook dan is het belangrijk uit te zoeken wat voor jou of jullie wel werkt. Standjes waarbij je zit of ligt zijn meestal het minst vermoeiend. Als je een partner hebt, kan deze misschien wat actiever zijn. Is penetratie te vermoeiend? Dan kan aftrekken of vingeren misschien nog wel. Of je kunt speeltjes gebruiken. Het kan ook dat orale seks voor jullie het beste werkt. Probeer ook verschillen in tempo uit en harder of zachter drukken.
Artikel met medewerking van:
- Mirjam Hemker, MSc - klinisch seksuoloog, Reade Amsterdam
- Petra Prinssen - seksuoloog, Praktijk Seksualiteit en Welzijn
- Rutgers - onafhankelijk expertisecentrum seksualiteit
Experts dragen bij aan betrouwbare informatie op MS.nl.
Lees meer over hoe we als redactie keuzes maken.
Laatst bijgewerkt op: 17 maart 2025