Vermoeidheid bij RRMS te zien in de hersenen

In het kort

• Vermoeidheid is een van de meest voorkomende klachten bij mensen met RRMS.
• Vermoeidheid heeft een grote invloed op het dagelijks functioneren, zoals werk en sociale activiteiten.
• Onderzoekers weten niet precies hoe vermoeidheid ontstaat.
• In deze studie zagen de onderzoekers dat vermoeidheid bij RRMS samenhangt met veranderingen in de witte hersenstof en cognitieve functies.

Onduidelijke oorzaak van vermoeidheid 

Vermoeidheid is een van de symptomen die mensen het vaakst hebben bij relapsing remitting MS. Kort: RRMS. Ongeveer 60 tot 80 procent van de mensen met RRMS heeft last van vermoeidheid. Dit heeft een negatieve invloed op het dagelijkse leven. Bijvoorbeeld op het werk, het sociale leven en dagelijkse bezigheden. Ook mensen met andere aandoeningen hebben vaak veel last van vermoeidheid. Bijvoorbeeld mensen met kanker, auto-immuunziekten of long COVID. Maar ook gezonde mensen geven aan dat ze last hebben van vermoeidheid.

Er kunnen verschillende ideeën over hoe vermoeidheid kan ontstaan. Het kan komen door problemen in de hersenen. Vermoeidheid kan ook ontstaan als de zenuwen of het immuunsysteem minder goed werken. Of als het immuunsysteem heel hard werkt. Bijvoorbeeld bij het bestrijden van een infectie. Onderzoekers weten nog niet precies hoe vermoeidheid ontstaat. 

Over de studie

Onderzoekers wilden weten of vermoeidheid bij mensen met RRMS samenhangt met veranderingen in de hersenen. Dit deden ze door te kijken naar verschillende hersengebieden. De onderzoekers onderzochten hiervoor 32 mensen met RRMS en 29 gezonde proefpersonen die last hadden van vermoeidheid. Beide groepen waren ongeveer even slim en voelden zich even goed. Ook hadden alle deelnemers geen grote lichamelijke beperkingen.

De onderzoekers maakten een MRI-scan van de hersenen. Daarnaast maakten ze gebruik van de Modified Fatigue Impact Scale. Kort: MFIS. Dit is een meetinstrument dat kan meten hoeveel last mensen in het dagelijks leven hebben van vermoeidheid. De onderzoekers zochten vooral naar patronen om te kijken of vermoeidheid bij mensen met RRMS anders werkt in de hersenen dan bij gezonde personen. 

Witte hersenstof en minder goede structuur

De onderzoekers ontdekten dat bepaalde delen van de hersenen te maken hebben met algemene vermoeidheid en andere delen met cognitieve vermoeidheid. Cognitie heeft te maken met het verwerken van informatie door de hersenen en het nemen van beslissingen. Bij mensen met RRMS werd minder witte stof in de hersenen gevonden dan bij gezonde personen. De witte stof bestaat uit een uitgebreid netwerk van zenuwuitlopers die belangrijk zijn bij de communicatie tussen verschillende hersengebieden. De gebieden in de hersenen waar door afbraak minder witte stof werd gevonden bij mensen met MS hadden te maken met cognitie. 

Mensen met RRMS leken vooral last te hebben van cognitieve vermoeidheid. Hoofdonderzoeker Alejandra Figueroa-Vargas vertelt: “Vermoeidheid bij mensen met RRMS heeft te maken met 2 dingen. Namelijk de hoeveelheid witte stof in de hersenen en hoe bepaalde hersengebieden met elkaar samenwerken. De belangrijkste ontdekking die wij hebben gedaan, is dat vermoeidheid bij mensen met RMMS vaak komt door problemen met denken en concentreren. We zagen dit in de hersenen in delen die meewerken aan functies zoals kijken, praten, nadenken, keuzes maken, omgaan met anderen, bewegen en het voelen van pijn of emoties”.

Daarnaast zagen onderzoekers dat sommige gebieden in de hersenen een minder goede structuur hadden dan bij gezonde mensen. Veranderingen in de hersenen hadden sterk te maken met hoe mensen zich voelden volgens de MFIS. Dit meetinstrument gebruikten de onderzoekers om te meten hoeveel last mensen in het dagelijks leven hebben van vermoeidheid.

Conclusie 

Vermoeidheid bij mensen met RRMS is anders dan bij mensen zonder MS. Mogelijk zijn veranderingen in bepaalde hersengebieden en afbraak van de witte stof belangrijk bij het ontstaan van vermoeidheid bij mensen met RRMS. “We begrijpen door de resultaten van dit onderzoek beter hoe vermoeidheid bij MS werkt in de hersenen. Deze informatie kan helpen om betere behandelingen te vinden die helpen bij vermoeidheid. Misschien kunnen we in de toekomst persoonlijke therapieën ontwikkelen. Hiermee kunnen we bepaalde delen van de hersenen behandelen die met vermoeidheid te maken hebben. Het is daarom belangrijk om verder onderzoek te doen naar vermoeidheid bij RRMS,” aldus hoofdonderzoeker Alejandra Figueroa-Vargas.

Lees hier meer over behandelingen en hulpmiddelen bij vermoeidheid

Artikel met medewerking van: 

Alejandra Figueroa-Vargas – onderzoeker, Universidad del Desarrollo