Hoe kun je je hersenen doneren aan de wetenschap?

Je hersenen doneren na overlijden

Heb je MS, multiple sclerose? Dan kun je je hersenen na je overlijden doneren aan de Nederlandse Hersenbank voor Multiple Sclerose. Kort: de NHB. De NHB verzamelt hersenweefsel voor wetenschappelijk onderzoek. Het weefsel van de NHB wordt gebruikt door wetenschappers wereldwijd om onderzoek te doen. > Lees meer over onderzoek naar de hersenen van overleden mensen met MS

Wie kan hersendonor worden? 

Wie hersendonor wilt worden, kan zich aanmelden bij de Nederlandse Hersenbank. Dit is de enige organisatie in Nederland die op deze manier hersenweefsel verzamelt. De NHB-MS beoordeelt de aanmelding. Iemand moet: 

• minimaal 18 jaar oud zijn. 
• wonen in Nederland. 
• het toestemmingsformulier minimaal 2 weken voor overlijden invullen. 
• de aanmelding door 1 naaste laten ondertekenen. Bijvoorbeeld een partner, kind van 18 jaar of ouder of de huisarts. 
• een medische vragenlijst invullen 

De hersenbank zoekt specifiek naar mensen met psychische ziekte of een hersenaandoening zoals MS. Ze hebben ook controledonoren nodig. Dit zijn donoren zonder psychische aandoening of hersenziekte. 

Wat gebeurt er na overlijden van de donor? 

Als iemand hersendonor is, moeten nabestaanden de NHB zo snel mogelijk bellen als iemand overleden is. Hersendonatie kan tot maximaal 12 uur na iemands dood. Kiest iemand voor euthanasie? Dan is het belangrijk dat de NHB dit vooraf weet. De donatie gaat vervolgens in meerdere stappen: 

1. De overledene wordt vervoerd naar het Amsterdam UMC. De NHB betaalt het vervoer. In Amsterdam gebeurt de hersendonatie. Nabestaanden kunnen vaak nog kort afscheid nemen voordat iemand vervoerd wordt. 
2. Het weefsel wordt uit het lichaam gehaald. Dit wordt gedaan door een speciale arts: de neuropatholoog. Deze arts onderzoekt het weefsel onder een microscoop en schrijft een verslag. Na het onderzoek krijgen de nabestaanden het lichaam terug om te begraven of cremeren. 
3. De nabestaanden en behandelend neuroloog krijgen de conclusie van het onderzoek. Deze conclusie komt vaak 1,5 tot 2 jaar later. Soms ontdekt de neuropatholoog iets dat nog niet bekend was. De conclusie wordt alleen gedeeld als een donor hiervoor toestemming heeft gegeven. 
4. De NHB vraagt het medisch dossier op. Het medisch dossier is belangrijk voor de donatie. Gegevens die belangrijk zijn voor het wetenschappelijk onderzoek worden samengevat voor de onderzoeker die het weefsel uiteindelijk krijgt. 
5. Het weefsel gaat naar wetenschappers wereldwijd. De hersenbank slaat het weefsel op. Wetenschappers in Nederland en het buitenland kunnen hersenweefsel opvragen bij de hersenbank. Hiervoor gelden strenge regels. Wetenschappers krijgen hersenweefsel en belangrijke gegevens van de donor zonder naam. Ze kunnen dit gebruiken voor verschillende soorten onderzoek. 
6. Resultaten van onderzoek worden gepubliceerd. Onderzoeksresultaten komen vaak pas jaren na de hersendonatie. Meestal gaat het om kleine ontdekkingen in wetenschappelijk onderzoek. Soms leidt hersenonderzoek tot een grote doorbraak. 

Aanmelding voor hersendonatie terugdraaien

Soms verandert iemand van gedachten na aanmelding als hersendonor. Terugtrekken kan door een mail of brief te sturen naar de Nederlandse Hersenbank. Of door te bellen met de NHB. Alle gegevens worden dan verwijderd uit het donorbestand. 

Hersendonatie is anders dan orgaandonatie

Iemand die orgaandonor is, is niet automatisch hersendonor. Om hersendonor te worden, moet je je apart aanmelden bij de NHB. Dit kan soms samengaan. Als iemand organen kan doneren, gebeurt dit altijd eerst. Na orgaandonatie of hersendonatie krijgen de nabestaanden het lichaam terug voor de begrafenis of crematie. Iemand kan ook diens hele lichaam aan de wetenschap geven. Dit gebeurt via een universitair ziekenhuis. In dat geval krijgen de nabestaande het lichaam niet terug. Het lichaam wordt gebruikt door studenten van verschillende opleidingen. Bijvoorbeeld de opleiding Geneeskunde. Je hele lichaam doneren aan de wetenschap gaat niet samen met hersendonatie aan de NHB.