MS-onderzoek

Wat meten wetenschappers bij MS-onderzoek?

Wetenschappers verzamelen gegevens over MS. Voor elk onderzoek zijn andere gegevens nodig, van MRI-scan tot vragenlijst.

In het kort

  • Onderzoekers gebruiken verschillende testen om MS beter te begrijpen. Ze meten bijvoorbeeld de voortgang van MS of de invloed van MS op iemands leven.
  • De EDSS en looptesten meten de beperking door MS.
  • Met vragenlijsten krijgen wetenschappers informatie over hoe iemand met MS de ziekte ervaart.
  • Biologische gegevens worden verzameld met hersenscans en het afnemen van bloed, hersenvocht, speeksel of poep.
  • Onderzoek zonder mensen wordt gedaan in een laboratorium of met proefdieren. 

Manieren om MS te meten 

Er is veel verschillend onderzoek naar MS. Sommige wetenschappers willen de oorzaak van MS beter begrijpen. Andere onderzoekers zoeken naar een betere behandeling. Om al die onderwerpen beter te begrijpen, zijn verschillende metingen nodig. In dit artikel lees je over manieren om MS te meten die vaak voorkomen. 

Hoeveelheid beperking meten met de EDSS 

Onderzoekers gebruiken vaak de EDSS, Expanded Disability Status Scale, om beperking door MS te meten. De EDSS wordt ook gebruikt door artsen om het verloop van MS bij te houden. Het onderzoek begint met een gesprek met de onderzoeker of neuroloog over je klachten. De onderzoeker of neuroloog doet ook allerlei testen. Deze kijkt bijvoorbeeld naar je oogbewegingen, spierkracht, balans en reflexen. En je krijgt vragen over je klachten, zoals problemen met de blaas. De onderzoeker of neuroloog geeft de mate van beperking daarna een score tussen 0 en 10. Hoe hoger de score, hoe meer beperking is gemeten. De EDSS geeft veel informatie over de gezondheid of de verslechtering daarvan. Maar de test meet niet alle soorten beperking door MS. Er is bijvoorbeeld geen uitgebreide meetmethode voor cognitieve klachten. Een arts schat deze klachten in tijdens een gesprek. 

Problemen met bewegen meten 

Mensen met MS kunnen last krijgen van stijve of zwakke spieren of met de balans. Hierdoor kunnen problemen met bewegen ontstaan. Om loopproblemen te meten gebruiken onderzoekers vaak de Timed 25-Foot-Walk. Bij deze test meet de onderzoeker hoeveel tijd iemand nodig heeft om 7,6 meter te lopen. Een test die de werking van de armen en handen meet is de Nine Hole Peg Test. Hierbij moet iemand zo snel mogelijk 9 staafjes uit een bakje pakken en in de openingen van een bord steken. Daarna moeten de staafjes er weer uit worden gehaald. De arts of onderzoekers meet hoeveel tijd hiervoor nodig is.  

Onderzoek met vragenlijsten

Soms gaat onderzoek over hoe mensen met MS hun ziekte beleven. Hebben ze bijvoorbeeld last van vermoeidheid, cognitieve problemen of problemen op werk door hun MS? Onderzoekers meten dit met behulp van vragenlijsten. Dit zijn vragen die deelnemers van onderzoek op papier of op de computer of tablet kunnen invullen. Of de onderzoeker stelt de vragen in een gesprek en schrijft de antwoorden op. Hiermee komen wetenschappers meer te weten over de kwaliteit van leven van mensen met MS. 

Een kijkje in het lichaam 

Onderzoekers willen graag weten wat er in het lichaam van iemand met MS gebeurt. Metingen van het lichaam zijn biologische metingen. Bijvoorbeeld met een: 

  • Plaatje van de hersenen en het ruggenmerg. In het ziekenhuis staan apparaten waarmee onderzoekers in het lichaam kunnen kijken. De apparaten maken er een foto of filmpje van die de wetenschappers kunnen onderzoeken. Bijvoorbeeld de MRI-scanner. Deze wordt ook gebruikt om de diagnose MS te stellen. 
  • Bloedonderzoek. Hierbij prikt de onderzoeker of een verpleegkundige in een bloedvat. Het bloed gaat in een buisje dat wordt onderzocht in een laboratorium. 
  • Ruggenprik. Met een naald haalt een arts hersenvocht uit de rug. Hier zitten stoffen in die interessant zijn voor onderzoekers. Dit wordt ook gebruikt om de diagnose MS te stellen. 
  • Onderzoek van lichaamsmateriaal zoals speeksel en poep. Bij sommige onderzoeken leveren de deelnemers speeksel of poep in. De onderzoekers kunnen dan gegevens over darmbacteriën en eiwitten verzamelen. 

Gegevens verzamelen via de smartphone

Onderzoekers kunnen ook gegevens verzamelen via de smartphone. Deelnemers van onderzoek moeten dan bijvoorbeeld elke dag vragen beantwoorden in een app. Of ze doen spelletjes of testjes op hun telefoon. Ook kunnen onderzoekers informatie halen uit de manier waarop je typt. Je hebt het zelf niet altijd door, maar klachten zoals vermoeidheid kunnen hier invloed op hebben. Je smartphone krijgt dan een speciaal toetsenbord die bijvoorbeeld bijhoudt hoe snel je typt. En of je fouten maakt.  

Onderzoek zonder mensen

Een groot deel van het onderzoek naar MS wordt gedaan zonder mensen. Bijvoorbeeld met bloed van mensen met MS dat is opgeslagen in een laboratorium. Een plek waar lichaamsstoffen worden opgeslagen voor onderzoek noemen we: biobank. Wetenschappers doen testen met DNA en eiwitten uit het bloed om verschillende vragen te beantwoorden. Soms zijn proefdieren nodig om betere behandelingen te onderzoeken. 

Facebook FacebookWhatsApp Whatsapp

Artikel met medewerking van:

  • dr. Zoé van Kempen - neuroloog, Amsterdam UMC

Experts dragen bij aan betrouwbare informatie op MS.nl.
Lees meer over hoe we als redactie keuzes maken.

Laatst bijgewerkt op: 17 juni 2025